Jean Meslier, un rector atèu e revolucionari

   De l'autor d'aqueste libre,Thierry Guilabert, sabèm pas res. Es un pauc una tradicion del monde libertari que de demorar dins l'anonimat. Pr'aquò son ensag de presentacion de l'obratge de Jean Meslier es d'una grand erudicion. De fach, nos presenta la vida e l'òbra d'aqueste rector francés que visquèt de 1664 fins a 1729. Aquel òme escriguèt, dins la clandestinitat plan solide, un obratge de filosofia ont ensaja de demonstrar l’absurditat de la cresença en Dieu.

   Per aquesta temporada, al moment ont las fòrças escurantistas de l'islamisme se fan violentas e assassinan a bèl braçat als quatre caires de la planeta, aquel libre es sanitós. Es aquí per far la demostracion que las religions son pas una fatalitat per l'umanitat. D'atèus, n'i aguèt de tot temps, mas sovent las societats se son autoempresonadas dins de sistèmas teocratics que permetián pas l'expression de l'ateïsme. Es encara malurosament d'uèi lo cas dins de teocracias musulmanas talas la d'Arabia Saudita o d'Iran, ont los atèus son condemnats a mòrt sens qu'aquò –siá dich en passant- semble indispausar las dichas democracias occidentalas qu'an una defensa dels dreches umans que se diriá directament indexada sul prètz del barral de petròli.

   Dins lo domèni de la libertat de consciéncia, l'expression de l'ateïsme a drech de ciutat coma tota las autras expressions. Es una question elementària de democracia. Se tracha malurosament d'una evidéncia necessària de remembrar sovent. Ai remarcat qu'amb la pujada del terrorisme islamic, de mai en m:ai de monde en çò dels atèus avián una propension a amagar lor conviccion. A despart de Michel Onfray que signa lo prefaci d'aqueste libre e que fa qualques annadas publiquèt son "Tractat d'ateïsme", rares son los que denoncián publicament lo fach que la creacion umana d'un dieu es un mejan d'alienar las populacions per las melhor espleitar. Las religions son tan dangièrosas d'uèi que çò que l'èran a l'Edat-Mejana. Ne vòli per pròva que la guèrra actuala qu'espandís la barbaria en Orient-Mejan es una guèrra entre la sècta musulmana dels sunnistas contra l'autra granda sècta musulmana dels chiitas. De fach, dins un contèxte de pujada de l'islam, emai se las diplomacias occidentalas ensajan de se persuadir que se tracha d'una guèrra entre de dictaturas militaras (e pasmens laïcas) e una levada dels democratas, las guèrras en Irac, Iemen, e Siria son guèrras de religion (entre las sèctas mas tanben de totas las sèctas musulmanas contra lo demai del monde). Un conflicte coma se'n vesiá dins d'Antiquitat e a l'Edat-Mejana. Son guèrras arcaïcas que fan la demostracion del sosdevolopament cultural del monde musulman, coma o nos a tan condreitament explicat Hamid Zanaz dins sos libres nombroses, e mai que mai "L'androna islamica" qu'es estat revirat en lenga nòstra.

   Ja de son temps Jean Meslier o pressentissiá coma una evidéncia : la realitat es que los païses ont i a lo mai d'atèus son los paises los mai libertaris, democratics, umanistas e tolerants. Son tanben los mai desvolopats tecnicament. Aquò's pro logic que del temps que los unes passan lor temps a se fretar lo front pel sòl, los autres soscan e trabalhan. "Se dieu existissiá, se'n caldriá desbarrassar" dison los umanistas de las consciéncias evoluïdas. Cap de vedèl d'aur a pas jamai fach avançar l'umanitat. Es çò que nos disiá Jean Meslier fa ja tres cents ans dins son unic obratge del títol a alonga, coma se fasiá a n'aquesta epòca : "Memòri de las pensadas e dels sentits de Jean Meslier, rector d'Étrépigny, tocant per part de las errors e dels abuses de comportament dels òmes : que d'aquí se vei las demostracions claras e evidentas de la vanitat e de la falsetat de totas las divinitats e de totas las religions del monde". Plan solide, dins son ensag Thierry Guilabert, torna pas reprene sistematicament e dins son integralitat lo títol de l'obratge. Lo nomena simplament "Lo memòri". La pensada del rector atèu e revolucionari demòra d'actualitat. Dins son libre denóncia de longa l'alienacion mentala que brida lo desvolopament critic individual, sol en estat de far evolucionar l'umanitat.

   Jean Meslier es un filosòfe que pensèt, sosquèt, fosforèt, tot en demorant dins son vilatge. Segon sos biografs, en defòra de sos estudis que faguèt al seminari de Reims, demorèt tota sa vida dins son vilatge d'Étrépigny, dins las Ardenas. Sa pensada es d'ont mai originala qu'espeliguèt sens l'ajuda d'una formacion especifica dins lo domèni de la filosofia. Dins son obratge cita pas que tres o quatre pensaires, çò que demòstra que sa bibliotèca èra pas plan fornida (se mesfisava de sa ierarquia eclesiastica). De tot biais, a l'epòca èra pas tant aisit per un rector de campanha de se procurar de libres. D'ont mai d'unes obratges que serián estat critics contra la Glèisa. Jean Meslier es estat un filosòf solitari e es aquò que fa la fòrça de sa pensada. Plan solide, aquel vejaire de la liura pensada e de l'ateïsme serà cavat, melhorat e largament espandit pendent e aprèp las Revolucions en Euròpa. Jean Meslier es estat un precursor dins la liberacion individuala contra l'institucioin opressiva de la religion. Aquesta utilizada coma instrument d'alienacion mentala al servici d'un poder temporal tengut per una casta d'espleitaires. Aquela casta formada, plan solide, per la noblesa amb la complicitat del clergat. Doblidessem pas que las nautas foncions eclesiasticas, evesques e arquevesques, èran reservadas e tengudas per la noblesa.

   Jean Meslier èra atèu e anticlerical, mas èra tanben a soscar sus las questions socialas. Fosforèt quitament, de son biais, sus çò que poiriá èsser lo comunisme : "Un autre abús, qu'es gaireben universalament recebut e autorizat dins lo monde, es l'apropriacion particulara que d'unas personas fan dels bens e de las riquesas de la tèrra, allòc que totòm deuriá egalament los possedir en comun e ne gausir tot aitant egalament e en comun". L'òme de bon sens s'atissava a obrar per la desliurança de totes los umans. Los voliá salvar "de la dura e miserosa servitud dels tirans". Atanplan que de los desliurar "de la vila e odiosa servitud de totas las idolatricas supersticions de las religions". Per el "Las solas luses de la rason naturala son capablas de menar los umans a la perfeccion de la sciéncia e de la saviesa umana, atanplan coma a la perfeccion de las arts".

   Que siaguèssetz atèu o pas, aqueste libre es sanitós de legir a l'ora ont en Euròpa d'uèi, l'islam ensaja d'alienar los pòbles per la terror coma i a tres cents ans lo catolicisme l'alienava. A l'ora ont lo fanatisme musulman nos vòl far regressar, vòl tirar l'umanitat dins l'escurantisme que venèm tot bèl just de quitar, vòl tornar a la barbaria de l'Antiquitat. Cal legir l'òbra filosofica de Jean Meslier que se tròba aisidament e a gratís sus Internet nos ditz Thierry Guilabert. Mas aqueste nos preven tanben qu'aquel Memòri de Jean Meslier es, per d'unes passatges, una mica malaisit de legir amb sa lenga francesa vièlha de tres sègles. Se la forma pòt desvariar un boçin, lo fons demòra malurosament sempre d'actualitat. Probablament que lo Paure Jean Meslier se deguèt pensar qu'aprèp el l'umanitat anava evolucionar a grand velocitat. Es pas estat lo cas. Nos cal encara luchar contra las fòrças contràrias al progrés.

Pèire Rabasse

"Jean Meslier (1664-1729), curé, athée et révolutionnaire" de Thierry Guilabert. Edicions Libertaires. Acabat d'imprimir en genièr de 2010. 145 paginas.